Tẩu hỏa nhập ma là gì, vì sao luyện công, tu luyện có thể bị tẩu hỏa nhập ma, tu thiền có bị tẩu hỏa nhập ma không… là thắc mắc của không ít người.
Tẩu hỏa nhập ma là trạng thái xuất hiện do luyện võ không đúng phương pháp, gây ra rối loạn khí công. Người bị tẩu hỏa nhập ma thường mất võ công, có thể gặp các triệu chứng như hoảng loạn, khó chịu, ảo giác, rối loạn cảm xúc và thể chất. Hiện tượng này được mô tả trong văn học và y học Trung Quốc.
Có hai loại triệu chứng phổ biến của tẩu hỏa nhập ma được nhắc đến. Thứ nhất là triệu chứng về thể chất, bao gồm các đau đớn tại đầu, ngực, lưng, bụng, chân tay hay toàn thân. Thứ hai là triệu chứng tâm thần, gồm sự suy nhược thần kinh, rối loạn cảm xúc, ảo giác và hoang tưởng.
Trong cuốn sách “Breathing Spaces: Qigong, Psychiatry, and Healing in China”, tác giả Nancy N. Chen đã đề cập đến những dấu hiệu như hoảng loạn, khó kiểm soát cử động và giác quan có vấn đề, cùng với niềm tin phi lý nổi lên ở những người bị tẩu hỏa nhập ma.
Tuy tẩu hỏa nhập ma là một hiện tượng gây hậu quả nghiêm trọng, song nó cũng chứa đựng một số điểm đáng quý về sự kỳ diệu của cơ thể và tâm hồn, đồng thời là cảnh báo đối với những người luyện công võ không đúng phương pháp.
Tẩu hỏa nhập ma là khái niệm thường xuất hiện trong truyện kiếm hiệp và phim võ thuật. Theo sách Phân loại rối loạn tâm thần Trung Quốc (CCMD-2), hội chứng rối loạn khí công được chẩn đoán dựa trên các tiêu chí như: bệnh nhân hoàn toàn bình thường trước khi luyện công, phản ứng tâm lý và sinh lý xảy ra trong hoặc sau khi luyện khí công, và bệnh nhân phàn nàn về các cảm giác bất thường sau khi luyện khí công.
Y học phương Tây cũng ghi nhận “phản ứng loạn thần khí công” do việc luyện khí công trở nên phổ biến. Trong Sổ tay Chẩn đoán và Thống kê bệnh tâm thần (DSM-IV) của Hiệp hội Tâm thần Mỹ, nó được xếp vào nhóm các hội chứng liên quan đến văn hóa. Những người luyện khí công quá đà có thể rơi vào tình trạng này, với đặc trưng là dấu hiệu loạn thần kinh, hoang tưởng và các triệu chứng tâm thần hoặc không tâm thần khác.
Có nhà tâm thần học phương Tây cho rằng khí công tương tự như tác nhân gây stress. Người bị tẩu hỏa nhập ma, thường có nguy cơ cao bị rối loạn tâm thần như tâm thần phân liệt, rối loạn lưỡng cực, rối loạn stress sau sang chấn, và khí công có thể là tác động khiến họ phát bệnh.
Hà Thanh
